WINDOWS 95 ▌LE I▐IK HIZINA DO╨RU

At²lgan ekibinin bize getirdikleri bilgisayarlar ²■²k h²z²nda olmasa da h²zl² τal²■an, yeni Pentium makinelerdi. ▄stelik ekran kartlar² ve sabit diskleri de yabana at²lmayacak kalitedeydi. Ancak At²lgan kendi deyimleri ile "Warp" h²z²nda yolculuk ederken, Pentium'lar²n performans²n² bile be≡enmemelerini son derece normal kar■²lad²k. Bilgisayarlar² gⁿzel gⁿzel τal²■²yorken ak²llar²na bir soru dⁿ■mⁿ■tⁿ: "Acaba bu makineler optimum performansta τal²■²yor mu? Onlar² biraz daha h²zl² τal²■t²rabilir miyiz?" Windows 95'in performans²n² art²rmak iτin yaz²l²mlar²na bir dizi ince ayar τekmek gerekti≡ini s÷yledik. Tabii, bu ayarlar²n nas²l yap²laca≡²n² siz okurlar²m²zla payla■mamak olmaz.
Takas Dosyas² Tekrar Kar■²m²zda
Windows 95'in τoklu τal²■ma yaparken gⁿvendi≡i sistemlerden biri sanal bellek kullanmakt²r. Dolay²s²yla bu a■amada gⁿndeme hemen "takas dosyas²" gelir. Takas dosyas² fiziksel bellek bitti≡i zaman Windows'un arka plandaki uygulamalar² postalad²≡² disk birimine verilen isimdir. Windows 95 eski Windows'lardan farkl² olarak art²k dinamik bir takas dosyas² kullanabilmektedir. Bu takas dosyas²n²n boyutu kullan²lmakta olan uygulamalar²n isteklerine g÷re bir uzar bir k²sal²r ve b÷ylece de belle≡inizin boyutu (teorik olarak) sabit diskinizdeki bo■ veri depolama alan² kadar bⁿyⁿyebilir, hemen hemen bⁿtⁿn uygulamalar²n²z² ayn² anda τal²■t²rabilirsiniz. Ancak sabit diskinizde yeterli bo■ veri depolama alan² yoksa, takas dosyas² da bⁿyⁿyecek yer bulamaz, bu durumda da sisteminiz yava■lar ve τo≡u zaman da τal²■man²z²n ortas²nda kilitlenir kal²rs²n²z. Bunun yan²nda yazd²rma y÷neticisi de bask² i■lerini sabit diski kullanarak kuyruklad²≡² iτin sabit diskinizin bo■ veri depolama alan² bitti≡inde yar²m kalan bask² i■leri ve Sanskritτe (belki Vulcanca demeliydik) al²nm²■ d÷kⁿmlerle kar■² kar■²ya kalabilirsiniz. Bu k÷tⁿ senaryolardan korunmak iτin her zaman fiziksel RAM belle≡inizin en az iki kat² kadar bir sabit disk alan²n² hep bo■ b²rakmaya ÷zen g÷stermelisiniz. E≡er varsa, daha fazlas²n²n da zarar² olmaz elbette. Sonuτta Windows 95 performans² takas dosyas²n²n performans²na τok ba≡²ml²d²r bu yⁿzden sabit diskinizi s²k s²k defrag etmeyi unutmamal²s²n²z. Takas dosyan²z² en h²zl² sabit diskinizin ⁿzerinde kullanman²z da menfaatiniz icab²d²r. Bunu yapmak iτin tu■una bas²n ve bas²l² tutarak Bilgisayar²m ⁿzerine τift t²klay²n. Ekrana gelecek olan pencerenin "Ba■ar²m" b÷lⁿmⁿne gidin. Burada ⁿzerinde Sanal Bellek yazan dⁿ≡meye bas²n. Ekrana takas dosyas² ile ilgili ayarlar² yapabilece≡iniz "Sanal Bellek" diyalog kutusu gelecektir. Bu diyalog kutusunda "Kendi sanal bellek ayarlar²m² kendim belirleyeyim" seτene≡ini tercih edin. Daha sonra a■a≡²daki listelerden sabit diskinizi, takas dosyas²n²n en kⁿτⁿk ve en bⁿyⁿk boyutlar²n² belirleyin. Tamam dⁿ≡mesine bas²n. Diyalog kutusunu kapatt²ktan sonra Windows'u yeniden ba■lat²n. Bu ■ekilde en uygun sabit diskinizi Windows'un takas dosyas² iτin ayarlam²■ oldunuz, tebrikler.

Ek Donan²mlar ve Windows 95
Windows 95 bilgisayar²n²za ba≡l² olan donan²m² ayr²■t²rmak ve bunu kendi kullanaca≡² gibi ayarlamak konusunda oldukτa ba■ar²l². Fakat yine de bir ayar² yapt²ktan sonra ileride onu ikinci bir kere kontrol edip sa≡lamas²n² yapmamak gibi k÷tⁿ bir huya sahip. Siz yine tu■una bas²n ve bas²l² tutarak Bilgisayar²m ⁿzerine τift t²klay²n. Ekrana gelecek olan pencerenin "Ba■ar²m" b÷lⁿmⁿne gidin ve bu sefer de ⁿzerinde "Dosya Sistemi" yazan dⁿ≡meye bas²n.

Ekrana gelecek olan dosya sistemi ÷zellikleri diyalog kutusunun CD-ROM b÷lⁿmⁿne gelin. Buradaki ayarlar² bir kontrol edin. Windows 95 baz² CD-ROM sⁿrⁿcⁿlerin kaτ h²zl² olduklar²n² tam olarak anlayam²yor. Bu yⁿzden bu b÷lⁿmde yan²nda "Eri■im desenini en iyi hale getir" yazan listeden CD-ROM sⁿrⁿcⁿnⁿz iτin en uygun olan²n² seτin. Sonra da ayn² diyalog kutusunun sabit disk b÷lⁿmⁿne gidin. Burada bilgisayar²n²z²n rolⁿnⁿn (masaⁿstⁿ bilgisayar, a≡ sunucusu vs..) do≡ru olarak belirlendi≡inden emin olun. g÷rⁿn. Baz² masaⁿstⁿ bilgisayarlarda (÷zellikleri bellek τoksa) burada "a≡ sunucusu" seτimini yapmak sistemi bir miktar h²zland²r²yor, bir deneyin bakal²m sizin bilgisayar²n²zda ne olacak?

╓nbellek
E≡er CD-ROM sⁿrⁿcⁿnⁿzⁿn multimedia uygulamalar² τal²■t²r²rken dⁿ■ⁿk performans g÷sterdi≡ini dⁿ■ⁿnⁿyorsan²z, CD-ROM sⁿrⁿcⁿnⁿn ÷nbellek ayarlar²n² optimize etmelisiniz. Yine tu■una bas²n ve bas²l² tutarak Bilgisayar²m ⁿzerine τift t²klay²n. Ekrana gelecek olan pencerenin "Ba■ar²m" b÷lⁿmⁿne gidin. Burada ⁿzerinde dosya sistemi yazan dⁿ≡meye bas²n ve diyalog kutusunun CD-ROM b÷lⁿmⁿne gelin. Bⁿyⁿk AVI veya WAV dosyalar²n²n τal²■ma performanslar²n² art²rmak iτin burada ek ara bellek boyutunu en bⁿyⁿk de≡ere getirmelisiniz.

╟oklu ╟al²■ma Derler Ad²na
Windows 95 32 bit Windows 95 uygulamalar²n² "preemptive" biτimde τoklu τal²■t²r²r. Bu kelime size pek anlaml² gelmediyse, biraz aτal²m. Bu y÷ntemde 32 bit uygulamalara mikroi■lemci taraf²ndan ne zaman hizmet verilece≡i i■letim sistemi (yani Windows 95) taraf²ndan belirlenir. 16 bit'lik Windows uygulamalar² ise bu a■amada kafalar²na g÷re tak²l²rlar ve s²rayla CPU'dan i■ isterler. ╟o≡u zaman da birbirlerinin ⁿzerlerinden atlayarak CPU'ya eri■meye τal²■²rlar, bu s²rada da birbirlerinin kafalar²n² g÷zⁿnⁿ yarabilirler, yani sistemi kilitleyebilirler. E≡er donan²m parτalar² ile uzun sⁿre τal²■mak zorunda kalan 16 bit'lik bir yaz²l²m²n²z varsa (÷rne≡in bir faks veya g÷rⁿntⁿ yakalama kart² program²) en k²sa zamanda bu yaz²l²m²n Windows 95 iτin yaz²lm²■ 32 bit'lik sⁿrⁿmⁿnⁿ edinmeye bak²n.

A≡la ▌li■kilerinizi Minimuma ▌ndirin
▌leti■im a≡lar² ile τal²■²rken bilgisayar²n²z²n performans² dⁿ■ebilir, bunun nedeni de τo≡u zaman Windows 95'e gereksiz protokol ve servisleri yⁿklemektir. ╓rne≡in ister bir Netware ileti■im a≡²nda τal²■²n ister τal²■may²n, kurulum s²ras²nda a≡ kurulum sihirbaz² otomatik olarak Netware IPX deste≡ini i■letim sistemine yⁿkler. Bu servis gereksiz yere performans²n²z² dⁿ■ⁿrⁿyor olabilir. Gereksiz a≡ servislerini sistemden τ²kartmak iτin tu■una bas²l² tutarak "A≡ Kom■ular²" simgesinin ⁿzerine τift t²klay²n. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun iτinde bir listede sisteme yⁿklⁿ olan a≡ servisleri yer alacakt²r. Gereksiz oldu≡una kanaat getirdi≡iniz a≡ bile■enini fare ile ⁿzerine bir kere t²klayarak seτili duruma getirin ve Kald²r dⁿ≡mesine bas²n.

Not: Ne yapt²≡²n²zdan iyice emin de≡ilseniz ve ileti■im a≡lar²na yabanc²ysan²z bu pⁿf noktas²ndan uzak durmakta fayda var.

Bu arada, bir a≡ ⁿzerinde dosyalar²n²z² ve yaz²c²lar²n²z² payla■mak da sistem belle≡inden bⁿyⁿk lokmalar kopartmaktad²r, bunu unutmamal²s²n²z. E≡er bilgisayar²n²zdaki bilgilere a≡ ⁿzerinde kimsenin ihtiyac² yoksa, bilgisayar²n²z² a≡a aτman²n bir anlam² yoktur. Ayn² diyalog kutusundaki "Dosya ve yaz²c² payla■²m²" dⁿ≡mesine bas²n. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda istedi≡iniz de≡i■iklikleri yap²n. ▌■iniz bitince bilgisayar²n²z² yeniden ba■latman²z gerekti≡i s÷ylenecek size, onaylay²n.

Gⁿndelik Defrag
Bir kere daha tekrar edelim, τok fazla fragmante olmu■ sabit diskler sisteminizi yava■lat²rlar ve zaman zaman daha da ileriye giderek veri kayb²na sebep olabilirler. Sabit diskinizin defragmante edilmesinin zaman² gelmi■ de geτiyordur genelde ancak siz de≡il sabit diskinizi defragmante etmek, bir tⁿrlⁿ ba■²n²z² ka■²yacak zaman bulam²yorsunuzdur ki sabit diskinize bak²m yapabilesiniz.

Bu i■lemi otomati≡e ba≡lamak elinizde. Bunun iτin defrag program²na bir k²sayol atamak yeter. Bu tⁿr bir i■lem yapt²≡²n²zda sabit diskinizin gⁿnlⁿk defrag edilmesi pek uzun sⁿrmeyecektir τⁿnkⁿ dⁿzenli olarak defrag edilen sabit diskleri defrag etmek bilgisayar iτin τok kolayd²r. Defrag program²na Ba■lang²τta klas÷rⁿnⁿn iτinde bir k²sayol atamak iτin ÷nce Ba■lat dⁿ≡mesinin ⁿzerine gelin, sa≡ fare dⁿ≡mesine bas²n ve menⁿden Aτ komutunu τal²■t²r²n. Aτ²lan Explorer penceresinin iτerisinde Ba■lang²τta klas÷rⁿne gelin. Dosya menⁿsⁿnden Yeni * K²sayol komutunu τal²■t²r²n. Ekrana gelecek olan sihirbazda g÷zat dⁿ≡mesine bas²n ve Windows klas÷rⁿnⁿn iτinde bulabilece≡iniz DEFRAG.EXE ⁿzerine τift t²klay²n. Daha sonra da komut sat²r²nda DEFRAG.EXE'nin yan²na

/all /u /nonprompt

parametrelerini ekleyin. Art²k bilgisayar²n²z her aτ²ld²≡²nda Windows 95 yⁿklendikten sonra bilgisayar²n²z²n sabit diskleri otomatik olarak defrag edilecekler.

Benim Gⁿzel Bilgisayar²m
E≡er bilgisayar²n²z² sadece ve sadece siz kullanacaksan²z her seferinde bilgisayar² aτt²≡²n²zda login etmenin bir anlam² yok. E≡er a≡a da ba≡l² de≡ilseniz, Denetim Masas²n² aτ²n ve Parolalar ⁿzerine τift t²klay²n. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun kullan²c² bilgileri b÷lⁿmⁿne gidin ve burada "Bu bilgisayar²n tⁿm kullan²c²lar ayn² tercihleri ve masaⁿstⁿ ayarlar²n² kullans²n" seτene≡ini aktif hale getirin. Tamam dⁿ≡mesine bas²p Windows 95'i kapat²p aτt²≡²n²zda direkt olarak masaⁿstⁿnⁿze dⁿ■eceksiniz.

E≡er bir ileti■im a≡²nda τal²■²yorsan²z Windows 95'e girmek iτin iki kap²dan geτmeniz gerekecektir. Birincisi a≡ di≡eri de sistem iτin. Bu kap²lardan birini elimine etmek iτin Denetim Masas²n²n iτinde A≡ ⁿzerine τift t²klay²n, birinci a≡ oturumunu "windows oturumu aτma" olacak ■ekilde ayarlay²n. Tamam dⁿ≡mesine bas²n, bilgisayar²n²z² kapat²p aτman²z istendi≡inde "hay²r" cevab²n² verin. Denetim masas²ndan Parolalar'a gelin, parola de≡i■tir b÷lⁿmⁿne gidin ve Windows parolas²n² de≡i■tir dⁿ≡mesine bas²n. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda eski parola yerine geτerli parolan²z² yaz²n, di≡er b÷lⁿmleri bo■ b²rak²n. Tamam dⁿ≡mesine bas²n. Windows 95'ten τ²k²n ve tekrar girin, art²k huzurlusunuz, birinci kap² otomatik olarak aτ²lacakt²r.

H²zl² Bak²■
Windows 95'i h²zl² bak²■ seτene≡i bir dosyan²n iτeri≡ine o dosyay² yaratan uygulamaya girmeden h²zl²ca g÷z atmak iτin ideal bir seτenektir. Fakat dosya tⁿrⁿ bilinmiyorsa ne yapacaks²n²z? Bunun iτin en iyi seτenek hemen hemen her tⁿrlⁿ dosyan²n iτini g÷rmenize imkan veren Wordpad uygulamas²ndan medet ummakt²r. Windows klas÷rⁿnⁿn iτindeki SendTo klas÷rⁿnde Wordpad iτin bir k²sayol olu■turun. Art²k herhangi bir dosyan²n ⁿzerine gelip sa≡ fare dⁿ≡mesine bas²p ekrana gelen sa≡ menⁿden G÷nder * Wordpad komutunu τal²■t²rarak o dosyan²n iτeri≡ini Wordpad uygulamas²ndan ÷≡renebilirsiniz.
Ne Kadar Ekmek O Kadar K÷fte
Microsoft, Windows 95'in 4 MB bellek ile τal²■aca≡²n² 8 MB belle≡in ise "tavsiye edilir" oldu≡unu s÷ylⁿyor. Kuyruklu yalan. Windows 95 ve Windows 95 uygulamalar² ile saτ²n²z² ba■²n²z² yolmadan τal²■mak istiyorsan²z minimum 8 MB belle≡iniz olmal², ve bir de PC World tavsiyesi, ne yap²p edin, sistem belle≡inizi 16 MB'a τ²kart²n.